SAVE RAET BLONG YU – (Pat 5)
Raet blong gat wan praevet laef long hom mo proteksen long propeti mo blong man i no blokem narafala man blong enjoyem propeti we hemi gat raet long hem
Stampa raet ia i hemi stap blong mekem sua se ol man blong wan kantri oli liv hapi mo hemi givim indipendens mo praed long wanwan man. Raet ia i givim pawa long wanwan man blong disaet hu ia hemi save letem i go long haos blong hem mo olsem wanem bae hemi liv wetem man ia . Desisen ia bae polis o narafala man i no save stopem.
Raet blong gat wan praet laef i minim nomo se wanwan man i laef olsem we hemi wantem long haos blong hem, hemi save raetem mo sendem leta, rigim ol man, sendem email mo hemi fri blong mekem eni samting we hemi wantem. Gavman i no save jajem wan man from ol samting we hemi stap mekem long haos blong hem. Wanwan man i fri blong tingting long laef blong hem mo tokbaot wanem we i stap hapen long haos blong hem long ol narafala man sapos hemi disaet olsem.
Raet blong gat wan praevet laef long hom i kam moa impoten long taem naya from we i gat moa wei blong ol narafala man oli save wanem we wanwan man i stap mekem. Ol kampani mo gavman oli save luk wanem we wan man i stap mekem taem we wan man i yusum intanet. Bae oli save wanem wan man i tokbaot, wanem man ia i lukaotem long intanet mo wanem hemi laekem. Ol infomesen ia oli mekem kampani mo gavman i save taketem wan man. Raet ia nao i protektem wanwan man agensem intafearens mo olgeta atak.
I gat limit long raet ia?
I gat samtaem we gavman o ol narafala pablik otoriti oli save intafea wetem raet blong wan man blongenjoyem propeti blong hem, laef blong famili blong hem mo toktok o narafala man i toktok blong man ia. Ol otoriti oli save tekem aksen olsem nomo sapos we oli save shoem se ol aksen blong olgeta oli folem loa mo i gat wan nid blong tekem aksen olsem blong:
- Protektem sekuriti blong kantri
- Protektem safeti blong pablik
- Protektem ekonomi
- Protektem helt mo moral
- Stopem kraem o ol bigfala faet
- Protektem raet mo fridom blong narafala man
Loa hemi save alawem ol otoriti blong oli takem aksen afta we oli risivim pemisen blong monitarem telefon mo emel blong wan man long haos blong hem sapos oli saspektem se man hemi wan teroris mo hemi stap mekem ol plan blong atakem kantri ia o sapos oli saspektem se wan man i stap tekem ol gel mo ol woman mo salem olgeta long ol narafala man. Hemia hemi agensem gudfala fasin blong kantri ia mo hemi go agensem fridom blong ol woman.
Raet blong man i no blokem narafala man blong enjoyem propeti we hemi gat raet long hem
Hemia i minim se gavman o ol pablik otoriti oli no save tekemaot propeti blong wan man o stopem hem blong wok long propeti blong hem sapos we oli no gat gudfala risen blong tekem aksen olsem.
Ol propeti ia hemi graon, haos, ol ting we ol narafala samting we oli wan man i gat long propeti ia olsem mani, shea long kampani mo eni pensen we man ia i stap risivim.
I gat limit long raet ia?
I gat samtaem we ol pablik otoriti o gavman oli save tekemaot ol samting blong wan man o oli save stopem man ia blong yusum ol samting ia. Ol otiriti oli save mekem olsem nomo sapos we oli save shoem se aksen blong olgeta i folem loa mo hemi long intres blong pablik. Sapos we oli no save shoem be oli tekemaot propeti blong wan man nao man ia save klem blong oli pembak ol propeti blong hem folem stret valiu blong olgeta.
Wan exampol hemi sapos wan pablik otoriti i stap bildim wan rod mo rod ia i pass long propeti blong wan man we i minim se i nid blong oli tekemaot. Pablik otoriti i mas shoem se hemi gat pemit we i givim pawa long hem blong mekem rod ia. Afta oli mas shoem tu se oli toktok wetem wanwan man we rod ia bae pass long graon blong olgeta mo rod ia bae pablik i benefit long hem. Olgeta we rod bae i pass long propeti blong olgeta oli nid blong mekem sua se otoriti ia i gat mani blong pembak valiu blong propeti blong olgeta sapos oli tekemaot.
Nekis wik bae yumi tokbaot las atikel we hemi abaotikwel tritmen folem loa.
DISCLEMA: Hemia wan ligel spes wea yu save faenem ol besic infomesen abaot loa mo olsem wanem Kot i wok. ol infomesen ia oli no ligel advaes be oli stap blong helpem eniwan i andestanem wanem blo mekem.
sapos yu kat eni kwestin o nidim eni clarifikesen abaot ol infomesen ia yu save raet i kam long (vanuatulaw@gmail.com) o visitim websaet blong mifala long