0

SAVE RAET BLONG YU – (Pat 3)

Las wik yumi tokbaot 5 long olgeta 11 Raet blong wan man olsem we i stap long Konstitusen blong Vanuatu. Long wik ia bae yumi tokbaot 2 long olgeta Raet ia blong save moa long olgeta.

Raet blong fridom blong wan man blong talem tingting blong hem mo blong wosip

 

Fridom blong wan man blong talem tingting blong hem hemi semak long fridom blong wosip o fridom blong relijen. Hemia Raet blong wan man blong folem bilif blong hem long jej mo blong luksave wanem i stret mo wanem we i no stret. Raet ia i givim pawa long wan man blong jenisim jej o bilif blong hem mo expresem bilif blong hem olsem we hemi wantem.

Wan exampol blong hem yumi save luk long ol muslim woman we oli kavremap hed blong olgeta. Evriwan i fri blong tokbaot bilif blong olgeta mo i nogat wan man o gavman i save stopem.  Raet ia i protektem olgeta man tu we oli no bilif long God mo we oli no go long jej.

Sapos wan man i wantem se oli protektem bilif blong hem folem atikel ia be hemi mas praktisim bilif ia, bilif ia i gat konsen long laef blong man o olsem wanem oli stap, hemi mas tru mo ol man long komuniti oli rispektem.

Gavman i no save stopem wan man blong praktisim o jenisim bilif blong hem. Be i gat samfala taem we gavman i save stopem wan man blong praktisim bilif blong hem. Sapos gavman i mekem olsem nao hemi mas save shoem se aksen we hemi tekem i folem loa mo hemi impoten blong tekem aksen ia blong protektem pablik, kipim oda mo raet blong fridom blong ol narafala relijen.Aksen we gavman i tekem hemi mas stret folem wanem we i stap hapen.

Olsem wan exampol, sam parens oli bin faelem wan kes agensem wan skul from oli no hapi se skul ia i tekemaot wan rul we i bin stap blong wipim ol pikinini. Ol parens ia oli bilif se wipim pikinini hemi wan kristian fasin blong tijim ol pikinini mo oli askem long skul ia blong i mas putumbak. Be Kot i talem se wanem we oli askem hemi folem relijes bilif blong ol parens ia nomo mo hemi agensem loa we oli passem blong protektem ol pikinini . Mo Kot i talem se i gat wan nid blong limitim bilif ia from wipim wan pikinini hemi wan fisikel abius mo hemi moa impoten blong protektem ol pikinini agensem aksen ia.

 

Raet blong wan man long fridom blong talem tingting blong hem

Raet ia i givim pawa long wan man blong talem tingting blong hem mo i protektem man agensem ol narafala man o gavman blong stopem hem. Raet ia i givim pawa long wan man blong talem tingting blong hem long pablik tru long ol pablik protes. I semak sapos wan man i gat wan tingting mo hemi wantem putum long niuspepa, raetem wan buk, talem long radio o televisen. Ol tingting ia wan man i save talem tru long ol pija, poetri, long Facebook o Twitter. Fridom ia i givim pawa tu long wan man blong risivim infomesen we ol narafala man i sendem i kam long hem.

Olsem evri narafala raet, i gat ol limit blong hem. Wan man i gat ol raet ia be i no minim se bae hemi yusum olgeta olbaot from hemi no mas foget se narafala man i gat raet tu. Sapos wan man i stap praktisim raet blong hem mo ol pablik otoriti oli faenem se hemi afektem raet blong narafala man bae olgeta i save stopem man ia.

Hemia samfala taem we pablik otoriti i save stopem raet ia: spos aksen we wan man i tekem i afektem sekuriti blong kantri, aksen ia i no folem loa, aksen we otoriti i tekem agensem wan man hemi blong protektem moral raet blong ol narafala man, protektem nem blong narafala man, stopem wan man blong givimaot sam infomesen we oli sikret, maitenem otoriti mo feanes blong ol Jaj.

Hemia samfala exampol we ol otoriti oli save stopem fridom blong wan man blong talem tingting blong hem: Tingting we wan man i talem i inkarejem ol man blong mekem nogud long narafala man from res mo relijen blong olgeta mo talem se ol Muslim oli ol teroris mo ol man oli mo mas laekem olgeta. Sapos we wan man i stap talem kiaman toktok long pablik o long facebook abaot narafala man o wan man i wok blong gavman mo hemi traem blong raetem wan atikel o i pablisim wan buk abaot ol samting we oli save afektem sekuriti blong kantri.

Raet ia hemi impoten tumas long ol junalist mo olgeta we oli wok long media from hemi givim olgeta fridom blong kritisaesem gavman mo ol narafala institusen mo oli no wari from bae oli no save pass long Kot o go long kalabus from. Hemia hemi wan long olgeta impoten raet long wan demokratik kantri olsem Vanuatu.

DISCLEMA: Hemia wan ligel spes wea yu save faenem ol besic infomesen abaot loa mo olsem wanem Kot i wok. ol infomesen ia oli no ligel advaes be oli stap blong helpem eniwan i andestanem wanem blo mekem.

 

sapos yu kat eni kwestin o nidim eni clarifikesen abaot ol infomesen ia yu save raet i kam long (vanuatulaw@gmail.com) o visitim websaet blong mifala long

(www.pawthelaw.info

Leave a Reply